Het Nationaal Hitteplan treedt maandag in werking, meldt het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Door de hitte in een groot deel van Europa kan er ook smog ontstaan. Mensen die gevoelig zijn voor smog kunnen hierdoor klachten krijgen. Daarom geldt behalve het hitteplan ook een smogwaarschuwing.

Airco’s vliegen de winkels uit, Rijkswaterstaat en provincie staan klaar om bruggen koel te houden, in zorgcentra zijn de hitteprotocollen uit de kast gehaald om ouderen te behoeden voor een hitteberoerte. Nederland zet zich schrap voor een paar dagen Zuid-Europese warmte. Ook treedt het Nationaal Hitteplan maandag in werking, meldt het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM).

Lees ook: Nederland zet zich schrap; dinsdag lokaal mogelijk 40 graden

In woonzorgcentrum De Beyart in Maastricht is het hitteplan al voor het weekend in werking gezet, zegt plaatsvervangend manager zorg en welzijn Stefan Maas. ,,Zodat het bij iedereen goed onder de aandacht is.’’

In Zuid-Limburg, waar het altijd nét even warmer wordt dan elders in Nederland, zijn ze doordrongen van het belang om ouderen goed door de bloedhete dagen heen te helpen. Ouderen missen vaak de dorstprikkel, waardoor ze te weinig drinken. Bovendien kan warmte in combinatie met medicijnen bij hart- en vaatziekten en diabetes gevaarlijk zijn.

,,De flyers met pictogrammen wat ouderen zelf kunnen doen hebben we al aan onze bewoners uitgedeeld’’, zegt Maas. Daarin tips om het zonnescherm te laten zakken, gordijnen dicht te houden, buiten schaduw op te zoeken en ’s avonds pas de ramen open te zetten. ,,Op de gang staat een diepvries met waterijsjes. Iedereen kan ze pakken.’’

Ook prettig voor ouderen, zijn ventilatoren. En niet alleen voor ouderen. Ze vliegen de winkels uit, zegt woordvoerder Edward Verheij van Mediamarkt. Er is vooral vraag naar de duurdere modellen. Bij Mediamarkt is het vermoeden dat die veelal aangeschaft worden voor het thuiskantoor. ,,En dan wil je niet de hele dag naar zo’n lelijk ding kijken.’’ Stille ventilatoren zijn gewild voor in de slaapkamer. ,,En die zijn nu eenmaal duurder dan de herriemakers’’, aldus Verheij.

Maar nu is er vooral een run op airco’s. ,,Als de plaknachten eraan komen, willen mensen iets wat meer doet dan lucht verplaatsen’’, zegt Verheij. En dan niet zo’n apparaat dat klinkt als een overvliegende straaljager. ,,Een beetje monotoon zoemen is niet erg. Slaap je prima op!’’

Lees ook: Het wordt bloedheet! Op deze plekken kun je veilig en schoon zwemmen in Limburg

Het Rode Kruis staat klaar om op evenementen als de Zwarte Cross en de Wandelvierdaagse van Nijmegen oververhitte festivalgangers te helpen. Benauwdheid en misselijkheid kunnen signalen van oververhitting zijn, zegt woordvoerster Nicole van Batenburg van de hulpverleners die steevast paraat staan bij acute noodsituaties. Haar advies: ,,Schakel altijd hulp in als je iemand ziet met de symptomen van een hitteberoerte.’’

Bron van zorg zijn de vele bruggen die Nederland telt. Staal zet uit bij hoge temperaturen, waardoor bruggen klem kunnen komen te zitten. Ook daarvoor geldt een hitteprotocol, laat Rijkswaterstaat weten. Bruggen die er gevoelig voor zijn, worden op hittedagen gekoeld. Dat gebeurt door water op te pompen en er overheen te laten lopen. ,,Dat ziet er wat primitief uit met slangen’’, zegt een woordvoerder van Rijkswaterstaat. ,,Maar een complete installatie aanleggen voor die paar dagen per jaar, is de moeite niet waard.’’ Grote steden en de provincies nemen soortgelijke maatregelen bij bruggen die onder hun beheer vallen.

Wie met pech langs de snelweg stil komt te staan, hoeft niet urenlang in de brandende zon langs de vangrail te wachten op hulp. Rijkswaterstaat laat automobilisten met pech direct door bergers afvoeren naar een schaduwrijke plek, zoals bijvoorbeeld een pompstation. Daar kan verdere hulp afgewacht worden.

Prorail, beheerder van het spoorwegennet, heeft voorzorgsmaatregelen genomen. Ook het spoor kan uitzetten door extreme temperaturen. Vooral dinsdag wordt het bloedheet, waarbij de 40 graden aangetikt kunnen worden. Inspecteurs houden de rails en de spoorbruggen continu in de

gaten. Het team Incidentenbestrijding van Prorail is er klaar voor. ,,Zij kunnen snel ter plaatse komen. Ze hebben altijd water bij zich om aan gestrande reizigers uit te delen’’, aldus een woordvoerster.

Het Nationaal Hitteplan houdt in dat organisaties, professionals en vrijwilligers tijdig worden geattendeerd dat er aanhoudend warm weer is voorspeld waarbij maatregelen moeten worden genomen ter bescherming van de kwetsbare groepen. Zij kunnen dan op tijd maatregelen nemen om gezondheidsproblemen te verminderen of voorkomen.

Het besluit tot het instellen van het hitteplan is genomen in overleg met het Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut (KNMI). Maandag worden temperaturen verwacht rond 30 graden, in het zuiden zelfs 30 tot 35 graden. Dinsdag stijgt het kwik naar verwachting naar tussen 33 en 37 graden in het midden en zuiden van het land. Maandag en dinsdag is wegens de situatie code geel van kracht.

Dagelijks publiceren we meer dan 100 Plus-artikelen op onze site & app. Nieuws, achtergronden, analyses, reportages, interviews en columns. Word nu digitaal abonnee en kies voor een jaar lang korting of maandelijkse flexibiliteit.